Gdy świat stracił ikonę – 17 lat od śmierci Marka Grechuty

Grechuta uchodzi za jednego z najbardziej wyjątkowych artystów w polskiej muzyce popularnej. W swojej twórczości nie tylko interpretował zarówno swoje własne teksty, jak i wiersze polskich poetów od dawnych czasów po współczesność, ale także współpracował z licznie uzdolnionymi instrumentalistami. Łączył różnorodne elementy, takie jak rock progresywny, nowoczesny jazz, muzyka etniczna i klasyczna. Choć z pewnością zalicza się do najważniejszych postaci polskiej sceny muzycznej, zawsze pozostawał poza jej głównym nurtem.

Kariera

Marek Grechuta rozpoczął naukę gry na fortepianie w wieku siedmiu lat i kontynuował ją aż do ukończenia szkoły średniej w Zamościu. Po rozpoczęciu studiów architektonicznych osiedlił się na stałe w Krakowie.

Pierwsze utwory przyniosły mu dwie główne nagrody na Festiwalu Piosenki Studenckiej w jesieni 1967 r., a jego debiutancki album Marek Grechuta i Anawa ukazał się w połowie roku 1970.

W 1972 r. wraz z gitarzystą Pawłem Ścierańskim Grechuta stworzył nową formację muzyczną o nazwie „Wiem”. Próbując tworzyć unikalne dźwięki do wierszy współczesnych poetów, takich jak Moczulski, Śliwiak i Krynicki, nagrali albumy Droga za widnokręgiem (1972) i Magia obłoków (1974).

W 1977 r. Grechuta ponownie współpracował z Janem Kantym Pawluśkiewiczem, tworząc materiał muzyczny oparty na tekstach Stanisława Ignacego Witkiewicza. Ich musical Szalona lokomotywa, był wielokrotnie wystawiany w najważniejszych polskich teatrach i został zarejestrowany jako spektakl telewizyjny. W tym samym roku Grechuta zdobył Grand Prix na Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu za utwór Hop szklankę piwa.

Mark Grechuta był związany z krakowskim kabaretem Piwnica pod Baranami i intensywnie koncertował w Polsce, Europie, USA, Kanadzie i Australii.
Mimo że koncertował coraz rzadziej, to w 2003 r. nagrał utwór Kraków wspólnie z zespołem Myslovitz, młodszym o pokolenie.

Niestety, po walce z ciężką chorobą Marek Grechuta zmarł w Krakowie 9 października 2006 r.

Życie prywatne

W 1970 r. wziął ślub z Danutą, z którą miał syna Łukasza, absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Jego karierę artystyczną poważnie komplikowało zaburzenie afektywne dwubiegunowe, z którym zmagał się przez wiele lat. Zdarzało się, że w wyniku tego schorzenia przerywał próby i nawet występy, co często było błędnie interpretowane przez widzów jako efekty nadużycia alkoholu. To zaburzenie pojawiło się już w młodości, szczególnie po bolesnym rozstaniu z Haliną Marmurowską, jego ukochaną dziewczyną. Przez wiele lat jego żona Danuta była wsparciem, organizując mu życie, ale długotrwałe epizody głębokiej depresji często sprawiały, że Grechuta nie mógł normalnie funkcjonować.

Stan Grechuty pogorszył się także w wyniku nagłego zaginięcia syna Łukasza w 1999 r. Wtedy Marek Grechuta wziął udział w programie telewizyjnym Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie, w którym poruszono sprawę zaginięcia Łukasza. Syn Łukasz, który samotnie wyruszył w pieszą pielgrzymkę do Santiago de Compostela i Rzymu, odnalazł się po 8 miesiącach od emisji programu, czyli dwa lata po zaginięciu.